Irańskie DJ-ki przełamują bariery

Chociaż imprezy, w których biorą udział razem mężczyźni i kobiety, są w Iranie zakazane, nadal odbywają się one w miejscach znajdujących się poza kontrolą policji ds. moralności. Dzięki swoim rytmom, które porywają publiczność do tańca, DJ-ki przełamują bariery i wzorce kulturowe. Z tymi kobietami rozmawiał zespół BBC 100 Women.

Irańska rewolucja islamska z 1979 r. wywróciła do góry nogami życie kulturalne kraju.

Wielu muzyków uciekło z kraju po tym, jak muzyka pop została zakazana jako uważana za kontrrewolucyjną. Śpiew kobiet również został uznany za haram.

Z dnia na dzień zniknęła także przedrewolucyjna scena popowa i kabaretowa w Iranie. Mimo to, za zamkniętymi drzwiami, pewne rzeczy toczyły się tam, gdzie zostały przerwane.

Kiedy do kraju przemycano z zagranicy „niestosowną” muzykę, do domów potajemnie rozdawano nielegalne kasety i płyty CD. Po kolacji i przyciemnieniu świateł salony niektórych domów zaczęły zamieniać się w parkiety taneczne.

„Byłam gwiazdą tańca na każdym mehmuni (imprezie rodzinnej)” – mówi Paramita, obecnie mieszkający w Berlinie DJ, producent i właściciel wytwórni muzycznej.

Matka Paramidy opuściła Iran, ponieważ nie chciała, aby jej córka mieszkała w kraju, w którym „kobiety są bardzo źle traktowane”. Jednym z ograniczeń, któremu się sprzeciwiał, był wymóg noszenia przez kobiety chusty.

Osiadł w Niemczech, ale ze względów rodzinnych musiał wrócić w 2002 roku. Paramida przez cztery lata uczęszczała do szkoły w Teheranie. Wkrótce nie tylko tańczyła w domu, ale także brała udział w tajnych imprezach.

„Chłopcy i dziewczęta rozdzielali się i wsiadali do samochodów. Opuszczaliśmy miasto. Po ustawieniu muzyki i świateł wszyscy tańczyli i to wszystko” – mówi Paramira.

Nowa kultura partyjna pojawiła się w Iranie pod koniec lat 90. i na początku XXI wieku. Kanały muzyczne, takie jak MTV, można było słuchać za pośrednictwem nielegalnych satelitów i zaczęła się rozwijać undergroundowa kultura imprezowa.

Nesa Azadiqa, 40-letnia DJ z Teheranu, powiedziała: „To był pierwszy raz, kiedy poszłam na imprezę, na której DJ grał muzykę house.

„To było ekscytujące. Nie mogłem oderwać wzroku od DJ-a i powiedziałem sobie: «Ja też chcę wykonywać tę pracę»” – wspomina.

Kilka lat później Nessa stała się jedną z pierwszych Irańskich kobiet, która grała jako DJ w prywatnych miejscach na bezpłatnych imprezach z muzyką house i techno.

Na początku imprezy odbywały się głównie w ośrodku narciarskim Şemşak, zwanym „Shibiza” w nawiązaniu do Ibizy słynącej z imprez w Hiszpanii.

Jednak imprezowanie jest w Iranie przestępstwem. Choć nie jest to zdefiniowane w prawie karnym, uczestnicy podziemnych zgromadzeń są często aresztowani i skazani na karę więzienia lub chłostę za spożywanie alkoholu lub przebywanie w tym samym środowisku z osobami płci przeciwnej.

Nie wiadomo, ile osób jest co roku aresztowanych za te przestępstwa, ale w listopadzie ubiegłego roku lokalne gazety donosiły, że podczas imprezy aresztowano 300 osób.

5 marca aresztowano 11 studentów jednego z najlepszych uniwersytetów w kraju za rzekome uczestnictwo w tej samej imprezie z osobami płci przeciwnej, a ich dane zostały zamrożone aż trzykrotnie.

„Rodzina zawsze mi powtarzała, że ​​jeśli policja złapie mnie na imprezie, będę miała kłopoty. To sprawiło, że jestem bardzo ostrożna” – mówi Nessa.

Ani on, ani Paramita nie zostali aresztowani za chodzenie na imprezy. Jednak dorastanie w ciągłym poczuciu ryzyka mogło ukształtować życie irańskich muzyków.

Może to być jeden z powodów, dla których obaj DJ-e od 45 lat są kojarzeni z ruchami kobiecymi domagającymi się zmian w Iranie.

Paramita twierdzi, że wzruszyły ją tysiące kobiet skandujących „kobiety, życie, wolność” podczas protestów w 2022 r., kiedy Mahza Amini zmarła po zatrzymaniu przez policję z powodu noszenia chusty.

„Jestem kobietą, chcę żyć, chcę być wolna. Ten (ruch) dał mi nadzieję, że między nami wszystkimi, kobietami, istnieje więź” – mówi.

Nessa zgadza się.

„‚Kobieta, Życie, Wolność’ jest przeznaczona dla wszystkich kobiet na świecie” – mówi.

Uważa, że ​​ruch irański sprawił, że świat „spojrzał na to z innej perspektywy”.

Nesa i inny irański DJ Aida uruchomili projekt Women, Life, Freedom, który skupia utwory muzyki elektronicznej grupy irańskich artystów.

Towarzyszy temu inny jego projekt, Deep House Tehran, będący kompilacją twórczości producentów muzyki elektronicznej z undergroundowej sceny muzycznej w Iranie i na Bliskim Wschodzie.

Zarówno Nessa, jak i Paramida uważają, że w tradycyjnym i religijnym kraju, takim jak Iran, pójście kobiety na undergroundowy festiwal muzyki elektronicznej jest aktem i postawą polityczną.

„Ponieważ większość rzeczy, które kochamy, jest zabroniona lub zakazana, łamiemy tabu i zasady od chwili, gdy zaczynamy to robić. Takie działania zamieniają się w nieposłuszeństwo i opór” – dodaje Nessa:

„Fakt, że można zrobić coś, co jest zabronione wielu kobietom w Iranie, stanowi dla mnie żywy protest”.

Światowy przemysł muzyki tanecznej jest zdominowany przez mężczyzn, ale w 2010 roku było jeszcze gorzej, kiedy Paramida i Nessa zaczęły grać jako DJ.

Nessa mówi, że reakcje, jakie wywołała, nie były zbyt pozytywne: „Tancerze dziwnie na mnie patrzyli” – mówi.

Problem ten nie zniknął całkowicie.

„Różnica między płciami nadal istnieje, tylko jest inna” – mówi Nessa. Nessa, jedna z pierwszych DJ-ek w kraju, twierdzi, że na undergroundowej scenie muzycznej gra obecnie co najmniej 10 DJ-ek.

„Przez całe życie powtarzano mi: «Nie możesz tego zrobić, nie możesz tego zrobić, bo jesteś kobietą». Odpowiedziałam: «Mogę, pokażę ci»” – powiedziała Paramida. . .

Pracuje jako DJ w Berghain Panorama Bar, berlińskim klubie muzyki techno o międzynarodowej sławie.

Nessa marzy także o grze w Berghain. Przez lata wnioski wizowe do miast europejskich były odrzucane, podobnie jak wielu irańskich artystów.

I zaczął czuć, że nie może kontynuować życia w Iranie. Zaczął grać na licencjonowanych wydarzeniach w publicznych galeriach sztuki, ale te wydarzenia były kolejno odwoływane – mówi.

Wreszcie dostałem szansę zagrania za granicą:

„Zostałem zaproszony do Erewania w Armenii w 2017 roku. To był perski Nowy Rok. Klub nocny był pełny i otrzymałem świetne opinie. To dodało mi dobrej energii” – mówi.

Na razie ma możliwość uzyskania rocznego zezwolenia na pobyt we Francji z wizą talentową.

„Czuję, że muszę pracować ciężej i szybciej. Jest tu większa konkurencja” – mówi Nessa, przygotowując się do występu w Liverpoolu w Anglii.

Z drugiej strony mówi też, że czuje się zbiorową odpowiedzialnością:

„Jestem tutaj, wiele DJ-ek w Iranie nie ma takiej możliwości. Moim obowiązkiem jest pomóc im grać w Europie”.

Dziś Paramida gra w nocnych klubach i na festiwalach od Japonii po Brazylię. Przygotowywała się do występu w jednym ze słynnych klubów nocnych na Ibizie, kiedy rozmawiała z BBC 100 Women.

Od 2006 roku nie wrócił do Iranu.

„Jednym z moich największych marzeń jest powrót i zorganizowanie imprezy w Teheranie. Jakie to byłoby niesamowite!” On mówi.

Nessa mówi, że podziela to zdanie:

„Granie poza Iranem jest wyzwalające. Nie martwię się, że mnie złapią. Ale atmosfera podziemnych imprez w Iranie jest daleka od takiej”.