Minęło dokładnie pięć miesięcy od objęcia 4 czerwca przez Mehmeta Simcka stanowiska ministra skarbu i finansów.
Pod wpływem prowadzonej przed wyborami polityki procentowej i kursowej nastąpił eksplozji deficyt obrotów bieżących, a wraz z nim inflacja, a rezerwy uległy wyczerpaniu. Türkiye znalazła się na krawędzi kryzysu bilansu płatniczego.
Po wyborach rząd dokonał zwrotu w zarządzaniu gospodarczym i polityce. Choć stopy procentowe zostały szybko podniesione, kurs dolara został nieco uwolniony. Dokonano historycznych podwyżek podatków, zwłaszcza na paliwo i MTV.
Obietnicą Şimşka było przyciągnięcie kapitału zagranicznego i wyeliminowanie ryzyka kryzysu bilansu płatniczego, ograniczenie popytu wewnętrznego i zmniejszenie inflacji.
W ciągu ostatnich pięciu miesięcy inflacja gwałtownie wzrosła, a inflacja i podwyżki podatków spowodowały erozję płac realnych. Choć ryzyko kryzysu zaległości minęło, oczekiwany kapitał zagraniczny jeszcze nie napłynął.
Spowolnienie gospodarki jest potencjalnym źródłem napięć pomiędzy rządem a zarządem gospodarczym.
Dolar/dl
Kurs dolara, który w chwili objęcia urzędu przez Şimşeka wynosił 20,95, dziś wynosi 28,40.
W ciągu pięciu miesięcy kurs wymiany wzrósł o 35,6 proc.
Według prognoz rządowych zawartych w planie średnioterminowym kurs wymiany ma wzrosnąć do 29,9 TL do końca 2023 roku.
FAİZ
Po inauguracji Şimşka Kaye Ergan została mianowana szefową Banku Centralnego (CBRT). CBRT pod przewodnictwem Erkana podniosło w ciągu ostatnich pięciu miesięcy stopę procentową z 8,5 procent do 35 procent.
W tym okresie średnie oprocentowanie depozytów TL o terminie zapadalności do trzech miesięcy wykazało ograniczony wzrost z 39,42 proc. do 41,72 proc.
W tym okresie średnie oprocentowanie kredytów konsumpcyjnych wzrosło z 40 do 60 procent, kredytów dla przedsiębiorstw z 15 procent do 49 procent, pojazdów z 32 procent do 45 procent, a kredytów mieszkaniowych z 18 procent do 41 procent.
W tym okresie oprocentowanie dwuletnich obligacji referencyjnych również wzrosło z 15 do 37 procent.
zapalenie
Oficjalna inflacja konsumencka w październiku wyniosła 61,36%, w porównaniu z 39,59% w ujęciu rocznym, gdy Şimşek obejmował urząd.
Stambuł Stambuł Inflacja, która w maju wyniosła 56,05 procent, w październiku wyniosła 72,73 procent.
Inflacja ENAG osiągnęła w październiku 126,18 proc. z 109,01 proc. w maju.
CBRT oczekuje, że oficjalna inflacja wyniesie 65 proc. do końca 2023 r. i 36 proc. do końca 2024 r.
Produkcja przemysłowa
W maju produkcja przemysłowa spadła o 1,4 proc. w ujęciu miesięcznym i 0,2 proc. w ujęciu rocznym. Trzęsienia ziemi w lutym skutecznie utrzymały roczny wzrost na niskim poziomie.
W sierpniu produkcja przemysłowa spadła o 0,8 proc. w ujęciu miesięcznym i wzrosła o 3,1 proc. w ujęciu rocznym.
Produkcja przemysłowa natomiast wykazała wzrost, a w maju wskaźnik PMI wyniósł 51,5, po czym w październiku wyhamował do 48,4. Choć liczba nowych zamówień od niemal roku uległa gwałtownemu spowolnieniu, zatrudnienie ponownie zaczęło spadać.
Bezrobocie
W maju wąska stopa bezrobocia wyniosła 9,5 proc., a szeroko rozumiana stopa bezrobocia 22,5 proc.
W sierpniu stopa bezrobocia wąsko rozumianego spadła do 9,2 proc., a stopa bezrobocia szeroko rozumianego wzrosła do 23 proc.
Zatrudnienie spadło w sierpniu do 31 686 000 osób z 31 716 000 w maju.
Szeroko rozumiane bezrobocie wzrosło w ciągu trzech miesięcy o 272 tys. do 8 839 tys. w sierpniu z 8 567 tys. w maju.
Deficyt obrotów bieżących
Kiedy Şimşek objął urząd, jedną z najpilniejszych kwestii, jakie znalazł na swoim biurku, był deficyt na rachunku obrotów bieżących.
W maju deficyt na rachunku obrotów bieżących wyniósł 7,9 miliarda dolarów w ujęciu miesięcznym i 60,5 miliarda dolarów w całym okresie dwunastu miesięcy.
Deficyt obrotów bieżących w sierpniu wyniósł 619 mln dolarów miesięcznie i 57 mld dolarów w ujęciu rocznym.
Chociaż deficyt obrotów bieżących zmniejszył się ze względu na wpływy z turystyki w miesiącach letnich, oczekiwana redukcja nie została jeszcze osiągnięta.
Deficyt handlu zagranicznego
W maju deficyt handlu zagranicznego osiągnął historyczny poziom 12,5 miliarda dolarów. We wrześniu liczba ta osiągnęła 5 miliardów dolarów.
Wskaźnik eksportu do importu wzrósł we wrześniu do 81,8 proc. z 63,4 proc. w maju.
Z drugiej strony deficyt handlu zagranicznego w okresie styczeń-wrzesień osiągnął rekordową wysokość 87,2 miliarda dolarów.
Wpis zagraniczny
W ciągu pięciu miesięcy przed objęciem urzędu przez Şimşka Borsa Stambuł odnotował odpływ zagraniczny netto w wysokości 1,6 miliarda dolarów.
W ciągu pięciu miesięcy urzędowania Şimşka na giełdę zanotowano napływ zagranicy netto w wysokości 1 miliarda 14 milionów dolarów.
Pomimo napływu zagranicy na giełdę w czerwcu i lipcu, w ciągu ostatnich trzech miesięcy sytuacja uległa odwróceniu. Odpływy zagraniczne netto w ciągu ostatnich 12 tygodni wyniosły 915 milionów dolarów.
W ciągu pięciu miesięcy poprzedzających uderzenie pioruna na rynku rządowych krajowych dłużnych papierów wartościowych (GDBS) nastąpił odpływ zagraniczny netto w wysokości 27 mln dolarów. Pięć miesięcy po rozpoczęciu kadencji Şimşka napływ zagraniczny netto wyniósł 500 milionów dolarów.
Pomimo napływu zagranicznego netto na rynki akcji i obligacji w erze Şimşka, wolumen był niższy od oczekiwań.
Ogłoszenie Banku Światowego dotyczącego udzielenia Turcji dodatkowego kredytu w wysokości 18 miliardów dolarów na okres trzech lat zwróciło uwagę jako najważniejsze zobowiązanie zagraniczne tego okresu.
Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) zobowiązały się do zainwestowania w Turcji w ciągu trzech lat 50,8 mld dolarów, nie podano jednak, w jakich obszarach i w jakim harmonogramie te inwestycje będą realizowane.
rezerwa
2 czerwca 2023 r. rezerwy netto Banku Centralnego (CRT) osiągnęły historycznie najniższy poziom -5,7 miliarda dolarów.
Na dzień 2 czerwca całkowite rezerwy wyniosły 100,5 miliarda dolarów, a rezerwy netto bez transferów wyniosły -61,2 miliarda dolarów.
Na dzień 27 października rezerwy netto wyniosły 25,2 miliarda dolarów, rezerwy całkowite wyniosły 126,6 miliarda dolarów, a rezerwy netto bez transferów wyniosły -56,4 miliarda dolarów.
Po odpływie 14,9 miliardów dolarów z nieznanego źródła w ciągu trzech miesięcy przed wyborami, 16,3 miliardów dolarów z nieznanego źródła w ciągu trzech miesięcy po wyborach skutecznie zwiększyło rezerwy pieniężne.
RYZYKO PRIMİ
Premia za ryzyko kredytowe Turcji (CDS) spadła wczoraj do 370 punktów bazowych, po przekroczeniu 700 punktów bazowych w maju.
Zmniejszenie ryzyka kryzysu płatniczego, powrót do tradycyjnej polityki w sektorze odsetkowym i fiskalnym oraz zbliżenie z Zachodem w polityce zagranicznej odegrały kluczową rolę w niedawnym spadku premii za ryzyko kredytowe Turcji.
Jednakże w miarę wzrostu stóp procentowych amerykańskich obligacji skarbowych w tym okresie część spadków odnotowanych w kosztach pożyczek zagranicznych została zniwelowana przez spadki CDS.
Rozwój
W 2022 r. turecka gospodarka wzrosła o 5,6 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Stosowanie głęboko ujemnych realnych stóp procentowych i drenaż krajowych rezerw walutowych w celu szybkiego nakręcenia kół przed wyborami było korzystne dla wzrostu gospodarczego.
Ogłoszony 6 września plan średnioterminowy (MTP) zakładał wzrost gospodarczy na poziomie 4,4 proc. w 2023 r., 4 proc. w 2024 r., 4,5 proc. w 2025 r. i 5 proc. w 2026 r.
Przemawiając na spotkaniu, na którym ogłoszono MTP, prezydent Tayyip Erdoğan powiedział, że w walce z inflacją na pewno nie pójdziemy na kompromis w sprawie wzrostu i dążymy do osiągnięcia średniego wzrostu na poziomie 4,5 proc. w latach 2024-2026.
Ogłoszony dzisiaj raport o inflacji prezes CBRT Gaye Erkan zawierał oczekiwanie, że krzywa „luki popytowej”, ważna z punktu widzenia oczekiwań wzrostu, pozostanie na ujemnym poziomie od drugiego kwartału 2024 r. do 2026 r.
Oznacza to, że w latach 2024–2026 wzrost gospodarczy będzie niższy od potencjalnego.
W rozmowie z Sozcu.com.tr były główny ekonomista CBRT Hakan Kara powiedział, że ogłoszone dzisiaj przez CBRT dane dotyczące luki popytowej wskazują, że oczekiwany wzrost gospodarczy w 2024 r. wynosi około 2%.
Z projekcji luki popytowej CBRT wynika, że bank spodziewa się znacząco niższego wzrostu w porównaniu do MTP w latach 2025 i 2026.
Data wydania: 12:03, 4 listopada 2023 r
„Rozrabiaka. Internetowy ćpuna. Telewizyjny znawca. Fanatyk alkoholu. Praktyk piwa. Oddany myśliciel. Rozwiązuje problemy. Pisarz. Znawca kawy”.