Kryzys syryjski, który rozpoczął się w 2011 roku i wybucha od 12 lat. Kryzys uchodźczy spowodowany wojną został nieco zapomniany ze względu na szybko zmieniającą się globalną agendę. W ubiegłym roku uwaga Europy skupiła się głównie na przesiedlonych Ukraińcach po wojnie ukraińsko-rosyjskiej.
Jednak Syryjczycy, którzy musieli opuścić swój kraj, nadal walczą o nowe życie w krajach takich jak Turcja, Liban, Jordania i inne części świata. Turcja jest nadal domem dla największej na świecie populacji uchodźców, pomimo spadku dochodów w ostatnich latach.
Pomimo tego, że Turcja jest krajem, który otworzył swoje podwoje dla dużej liczby uchodźców w bardzo krótkim czasie, kwestia uchodźców w Turcji nie przekształciła się w długotrwały konflikt. Biorąc pod uwagę pojawienie się i wzrost skrajnie prawicowych partii antyuchodźczych w różnych krajach europejskich oraz ich sukces wyborczy w krajach takich jak Niemcy i Szwecja, sytuacja w Turcji była niemal zaskakująca. Aż do wyborów w maju. W tych wyborach widzieliśmy niemal wrogi stosunek do uchodźców z partii opozycyjnych. Tę sytuację nietrudno wytłumaczyć partiom ze spektrum prawicowo-skrajnie-prawicowego. Warto jednak przyjrzeć się postawie CHP jako partii socjaldemokratycznej, zwłaszcza przed drugą turą wyborów prezydenckich.
Stało się to głównym punktem programu Great
Fakt, że kwestia uchodźców stała się jednym z najważniejszych punktów programu wyborczego, nie może być rozpatrywany niezależnie od sytuacji w kraju. Wraz ze wzrostem długości pobytu Syryjczyków w kraju oraz wzrostem kosztów żywności i schronienia zaczęły narastać wezwania do repatriacji. Po trzęsieniach ziemi z 6 lutego brak mieszkań i duże podwyżki czynszów zwróciły większą uwagę na syryjskich uchodźców.
Badania opinii publicznej pokazują również, że w ostatnich latach nasiliły się negatywne nastawienia do uchodźców. Na przykład według badania Syrians Barometer wspieranego przez Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (UNHCR) w 2017 r. odsetek Syryjczyków opowiadających się za powrotem do kraju wynosił 48,9 proc., podczas gdy odsetek ten wzrósł do 82 proc. 2021. Podobnie badania pokazują spadek przekonania, że Syryjczycy mogą żyć w harmonii ze społeczeństwem tureckim. Wzrost antyuchodźców, a przynajmniej negatywnych opinii o uchodźcach, odegrał ważną rolę w przedwyborczej retoryce wszystkich partii opartych na przesiedleniach.
Wśród tych partii CHP zajmuje szczególne miejsce jako partia socjaldemokratyczna. Nie mogąc osiągnąć upragnionego zwycięstwa w pierwszej turze wyborów, CHP poddała się antyuchodźczej retoryce zwycięskiej partii i nie miała perspektywy strategicznej przed drugą turą. Jednak CHP unikał tego przez lata. Mimo rosnących w społeczeństwie nastrojów antyuchodźczych CHP od dawna podąża drogą zgodną z wartościami humanitarnymi i uniwersalnymi. Zastosowany język i polityka zaproponowana w raportach opracowanych przez CHP były umiarkowane. Na przykład w 2016 roku CHP wyprodukowało tytuł „Between Borders – An Experiment from Human Drama to Humanity”, który zaleca ustanowienie polityki integracji z wizją socjaldemokratyczną. W notatkach politycznych platformy naukowej przygotowanych w 2019 r., po zwróceniu uwagi na tragiczne warunki, w jakich żyją Syryjczycy, CHP ogłosiła, że umożliwi Syryjczykom powrót do ich krajów po podjęciu niezbędnych działań instytucjonalnych, dyplomatycznych i ekonomicznych. Wypracują uczciwą i spójną politykę dotyczącą integracji uchodźców na stałe przebywających w Turcji.
W okresie poprzedzającym wybory w maju 2023 r. CHP ostrożnie posługiwała się językiem opartym na zasadzie repatriacji, ale nadal była ostrożna. Jednak retoryka uchodźcza stosowana przez CHP zaostrzyła się między dwiema rundami wyborów. Kierując się w szczególności głosami oddanymi na Sinana Öğana, lider CHP Kılıçdaroğlu nie wahał się użyć najbardziej dyskryminujących i niebezpiecznych stwierdzeń, takich jak: „Niech uciekinierzy przyjdą do urn wyborczych, kochając swoją ojczyznę, bez całkowitego zaciemniania życia naszych kobiet”. Protokół podpisany z Partią Zwycięstwa zawierał oświadczenie, że „wszyscy ubiegający się o azyl i uchodźcy, zwłaszcza Syryjczycy, zostaną repatriowani do swoich krajów najpóźniej w ciągu 1 roku”.
Takie podejście jest zarówno niespójne z polityczno-ideologicznym stanowiskiem partii, jak i sprzeczne z bardziej humanitarnym i realistycznym podejściem CHP do niedawna. Sprawia również, że wysiłki gmin CHP na rzecz uchodźców są niewidoczne. Ponieważ wiemy, że wszystkie gminy, niezależnie od partii, robią wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić usługi Syryjczykom w swoich regionach i przyczynić się do harmonijnego życia w społeczeństwie, z wyjątkiem gminy Bolu, o której głośno w mediach.
Liczenie głosów na uchodźców
Jak więc wytłumaczyć poślizg CHP przed drugą turą wyborów? Myślę, że ważne są tu dwa czynniki. Po pierwsze, wszystko może wygrać z autokracją. CHP myślała, że przyciągnie głosy Sinana Oguna antyuchodźczą retoryką. Nawet wśród najbardziej postępowych wyborców partii takie podejście uznawano za uzasadnione, jeśli prowadziło do klęski AKP. Po drugie, Partia Zwycięstwa, podobnie jak partie antyimigracyjne w wielu krajach europejskich, zdołała obrócić debatę o uchodźcach we własnym kierunku. Miarą „sukcesu” takich partii są nie tylko otrzymane przez nie głosy, ale także ich wpływ na dyskurs i politykę innych partii. W rzeczywistości Ümit Özdağ wielokrotnie dzielił się starymi wypowiedziami CHP i wypowiedziami na Twitterze, mówiąc, że retoryka CHP dotycząca uchodźców zaostrzyła wdzięczność Jafara wobec partii.
Nieprzejrzysta polityka rządu wobec uchodźców, nieudostępnianie danych i brak demokratycznej debaty w tej sprawie również otworzyły drzwi do spisków. W wysoce spolaryzowanym środowisku politycznym słabe zaufanie obywateli do rządu podsyciło nastroje antyuchodźcze. Do tego stopnia, że przechodząc do drugiej tury wyborów, bezpodstawnie mówiono o liczbie uchodźców w Turcji 10 czy 13 milionów.
To pytanie musi zadać sobie CHP po wyborach. Co zyskuje partia, porzucając swoje socjaldemokratyczne dziedzictwo i zawierając humanitarne, prawne i nierealistyczne porozumienie ze zwycięską partią w sprawie głosów przeciwko uchodźcom? 20 czerwca, w Światowy Dzień Uchodźcy, chcemy stworzyć humanitarną, legalną i zrównoważoną politykę migracyjną, która akceptuje rzeczywistość uchodźców w Turcji i promuje spójność społeczną.
„Całkowity specjalista od muzyki. Komunikator. Ewangelista kulinarny. Typowy analityk. Praktyk kawy. Gracz”.